De gevolgen van een procedurefout - deel 1
Heden ten dage is de procedurefout een controversieel onderwerp. Wanneer een nieuwslezer meldt dat een procedurele tekortkoming een vordering van zijn fundamenten losrukt, wekt dit vaak verontwaardiging in de maatschappij. Wanneer de dief door onzorgvuldigheid vrijuit kan gaan, de moordenaar hierdoor kan worden vrijgelaten, lijkt er van morele gerechtigheid geen sprake in ons recht. Of toch wel, aangezien men onschuldig is tot schuld is bewezen? Als eerste onderwerp: een zaak die momenteel nog aanhangig is. Befaamd strafpleiter, Sven Mary, heeft justitie herinnerd aan een addertje in ons rechtssysteem.
Het valt niet te ontkennen dat meester Mary bij de verdediging van Abdeslam begin februari vindingrijk tewerk is gegaan. Hij kwam creatief op de proppen met een procedurefout van het federaal parket: de vordering was namelijk opgesteld in het Frans, maar had volgens hem in het Nederlands moeten zijn. De deken aan wie deze gericht was, Patrick Decoster, is immers Nederlandstalig. De heer Decoster duidde hierop volgend in de Franse taal een onderzoeksrechter aan die gespecialiseerd is in terrorismezaken. Hiermee is volgens Mary de taalwetgeving geschonden.
Opmerkelijk zijn de unieke omstandigheden van deze zaak. Salah Abdeslam wordt immers door heel België, wellicht zelfs door heel de wereld besproken. Iedereen is zich bewust van de ernstige feiten die hem ten laste worden gelegd. De gebeurtenissen van maart 2016 hebben ons land verschrikkelijk aangegrepen. Dit maakte het voor Mary des te moeilijker om de zaak ten gronde te verdedigen.
Iedere jurist weet dat alvorens een zaak ten gronde wordt beoordeeld, de ontvankelijkheid moet worden nagegaan. Is de zaak onontvankelijk, dan moet de schuldvraag niet meer beoordeeld worden. Bijgevolg zou Abdeslam in dat geval vrijuit gaan. Het is een slimme zet van meester Mary, ethische meningen achterwege gelaten.
Toch behoren we stil te staan bij de gevolgen indien dit argument zou worden aanvaard door de rechtbank. Het wringt namelijk. Het wringt omdat het moreel gezien niet juist aanvoelt hoewel men conform de wettelijke voorschriften zou handelen. Maatschappelijk bekeken is dit proces een van de meest zwaarbeladen strafgeschillen ooit. Men rekent hierdoor op een antwoord op de schuldvraag. Het recht schrijft echter voor dat Abdeslam vrijuit gaat mits sprake van een procedurefout.
De vindingrijkheid van meester Mary heeft uiteindelijk een ironische situatie verwezenlijkt. Onze taalwetgeving is namelijk eigen aan het Belgische rechtssysteem. Juist deze typische Belgische wetgeving dreigt nu de maatschappelijk gewenste uitkomst te verhinderen.
Onoseta Eiya